Gestart, met pijn in het hart, door een groepje zeer bezorgde PO leerkrachten. Zij willen niets liever dan terug naar normaal onderwijs. Maar nadat Haagse bronnen (gelukkig zouden we bijna zeggen) het OMT advies lekten, konden we niet anders dan middels deze petitie delen dat heropening alleen kan na vaccinatie.

Zoals het er nu voorstaat zijn wij, in tegenstelling tot de andere cruciale beroepsgroepen mét beroepsrisico's, niet eens opgenomen in de vaccinatiestrategie van Nederland. Wel worden we, door deze pandemie, opgezadeld met een beroepsrisico dat niet passend is bij ons beroep. En met heropening lopen niet alleen de leerkrachten en kinderen, maar ook hun ouders en naasten hetzelfde risico.

Onze regering had in moeten zetten op verbetering van de omstandigheden rondom onderwijs op afstand. Ze had kinderopvang en welzijn veel groter in kunnen zetten in op de opvang van kinderen wiens ouders werken in cruciale beroepen. Dan had het onderwijs meer mogelijkheid gekregen om in sterkere en betere samenwerking met jeugdzorg kinderen uit zorgelijke thuissituaties opvang en onderwijs op locatie te bieden. Dan waren beide groepen kleinschalig en goed opgevangen geworden. Had de tijdelijke verlofregelingen voor ouders door werkgevers verplicht.

En natuurlijk is onderwijs op afstand niet wat we willen, maar met deze verbeteringen had het nog best even doorgezet kunnen worden. In het onderwijs zelf heerst het gevoel dat men, net als in de eerste onderwijslockdown, wel de leskwaliteit kan bieden die redelijkerwijs verwacht mag worden en dan gaat alles weer veranderd worden.

Kortom had ingezet op verbetering van de huidige vorm, zodat deze nog even door kon gaan. Had onze beroepsgroep opgenomen in de vaccinatiestrategie. Had vertrouwen gehad in de leerkracht en had dit ondersteund met een veilig pakket van echt werkende maatregelen. Dan was deze petitie er nooit gekomen en was deze ook niet in een dag 12.000 keer ondertekend.

Nu roepen we elke onderwijsprofessional juist op te blijven tekenen als blijk van onze zorg voor de volksgezondheid.

Vergeet ook vooral niet om het onderzoek door het UZ Antwerpen, dat echt een hoge besmettingsgraad onder schoolgaande basisschool kinderen, doorgegeven aan hun naasten en leerkrachten, aantoont, mee te nemen in uw overwegingen.

Namens de initiatiefnemers van de petitie heropen primair onderwijs pas na vaccineren personeel, Annelie Jager

Het is wel zaak om de risico’s zo klein mogelijk te houden. Verder werkt de regering aan steunpakketten om achterstanden weg te werken.

Twee weken geleden kon dit nog niet, zo vertelt de minister. Het Lansingerland onderzoek destijds nog niet helemaal afgerond. In de eerste analyse was toen al wel duidelijk dat kinderen ook besmet kunnen raken. Inmiddels is dit onderzoek afgerond en weten we dat kinderen een actieve bijdrage kunnen hebben in de verspreiding van het COVID-19 virus. De minister schetst dat in de risico afweging de schade van het niet naar school kunnen van kinderen erger is. Dit standpunt is doorslaggevend geweest in de heropening van het primair Onderwijs.

De minister maakt een groot punt van het lekken van informatie uit het OMT advies voor het Cathuisoverleg van zondag. Hij stelt zich op het standpunt dat de verwachting van minister Hoekstra, over heropening, geen druk heeft gelegd op het OMT. Ook al werd deze uitgesproken in de media vóór de volledige uitkomsten vanuit het onderzoek in Lansingerland bekend waren. Ook al kwam dit vóór het OMT advies aan het kabinet. Het is het lekken van informatie aan de pers dat heeft gezorgd voor een ongewenste dynamiek in de samenleving. Minister Grapperhaus laat de rijksrecherche hier dan ook onderzoek naar doen.

De minister schets ook maatregelen. Zo wordt het bron- en contactonderzoek heel belangrijk op scholen en hun omgeving. Kinderen krijgen dezelfde quarantaine maatregelen opgelegd als volwassenen. Ook zij zullen dus in quarantaine moeten wanneer ze binnen de 1,5 mtr. gedurende 15 min. in contact zijn geweest met een positief getest persoon. Vindt er een besmetting plaats in de klas dan moet de hele klas 5 dagen in quarantaine. Daarna kunnen, afhankelijk van de testuitslag, kinderen of weer naar school of niet.

Epidemioloog Patricia Bruijning geeft aan dat de Britse variant van het COVID-19 virus in opmars is. Het betreft nu zo’n 50% van de gevallen met een R getal van 1.27. De Britse variant sneller verspreid dan de vorige variant, ook onder kinderen. Deze variant verspreid zich ook heftiger in groepen dan de vorige variant. Het is dus zaak het risico op besmetting en verspreiding laag te maken. Daarom moeten scholen nu op een andere manier heropenen. Voor de samenleving als geheel mogen scholen namelijk geen katalysator gaan worden voor het virus. Deze variant kan in geopende scholen ineens zorgen voor vele besmettingen. Een pakket aan maatregelen moet gaan voorkomen dat dit gebeurd. Ook om te voorkomen dat sluiting wederom nodig zal zijn. Ze stelt dat, bij een besmetting van een klein groepje kinderen, goed bron- en contactonderzoek, ook in de gezinnen eromheen, snel een uitbraak in beeld kan brengen en beheersen. Dat kwam ook uit het onderzoek in Lansingerland.

De minister stelt dat 100% garantie op veiligheid niet kan worden gegeven. Daarom zijn de maatregelen en het testen zo belangrijk. Verder doet hij een dringend beroep op de samenleving, die graag weer open wil, zich te houden aan de corona afspraken. Op de vraag of de onrust in diezelfde samenleving heeft meegespeeld antwoord Slob dat het OMT leidend is geweest. Het zijn de mensen die zich moeten houden aan de maatregelen. Is het met een R-getal van 1.27, het aanhouden van maatregelen als de avondklok en 1 gast thuis ontvangen en de derde golf voor de deur wel verantwoord om de basisscholen te openen? De minister zegt dat er specifiek is gekeken naae de risico’s rond de scholen op het moment van openen. Het OMT acht de risico’s aanvaardbaar met aanvullende maatregelen. We moeten deze vervolgens wel, met elkaar. goed uitvoeren. Het OMT heeft, voor wat betreft de data hoe besmettingen van kind op docent plaatsvinden, niet alleen gekeken naar het onderzoek in Lansingerland ook data uit het Verenigd Koninkrijk is meegewogen. Daar komt advies uit voort. Het welslagen ervan hangt af van goede uitvoering van de maatregelen en het je houden aan de maatregelen door de samenleving. Daarin ligt het succes. De samenleving bepaalt door haar gedrag wat kan en wat niet kan. Scholen moeten die aanvullende maatregelen nog ontvangen en zich erop voorbereiden. Dat vraagt tijd. Is het niet beter om nog een week langer te wachten met heropening zodat die voorbereiding goed gedaan kan worden? Volgens de minister is het maatschappelijk belang voor de kinderen te groot om nog een week extra tijd te nemen. Wat 25 januari niet kon, kan nu wel.

Patricia Bruijning vult aan en geeft mee dat het overbrengen van het virus door kinderen voor beide varianten geldt. Dat kinderen ook besmettelijk kunnen zijn, geldt ook voor V.O., waarom gaat dit onderwijs niet open? Dat wordt de volgende fase en daar gaat de 1,5 mtr. regel gelden. De effecten laten zien dat dat hoe jonger het kind hoe minder ze verspreiden. Hoe rijmt zij dit met Belgisch onderzoek dat juist laat zien dat jonge kind erg besmettelijk zijn? Bruijning geeft aan dat dat kan, maar dat het daar niet om gaat. Het gaat erom hoe vaak iets voorkomt. Dat jonge kinderen virus doorgeven gebeurt wel af en toe, maar afgezet tegen volwassenen veel minder. Op dit moment is de Britse variant de overhand aan het nemen en de derde golf komt. De hoogte echter hebben we zelf in de hand. Als we als samenleving ervoor kiezen fysiek onderwijs niet veilig te vinden, dan kunnen we zeker tot juni de scholen niet open stellen. Ze stelt dat het uitgangspunt niet kan zijn open of dicht, maar open en hoe kan dat veilig. Ze geeft als voorbeeld ventileren. Dat moet regelmatig, voor en na de lessen. Ramen moeten ook op een kier. Wagenwijd open zorgt er juist voor dat virusdeeltjes naar binnen verplaats worden. Leerkrachten worden serieus genomen, maar gelukkig zijn de percentages van positief geteste leerkrachten lager dan de gemiddelde waarden. Wel vindt ze elke besmetting onder leerkrachten er één teveel. Maar, zo stel Bruijning, de aanvullende maatregelen bieden hen meer comfort in de onzekerheden die ze hebben. We willen zo lang mogelijk openblijven. Daar zetten we ons voor in en laten we hopen dat het lukt met elkaar.

Lilian Marijnisse vindt voorgaande boodschap moeilijk. Ze snapt goed dat leerkrachten, die ook liefst open willen, pleiten voor veiligheid. Ook vindt ze één week voorbereidingstijd voor scholen te krap. Hoezo is er daar, door het kabinet, niet veel eerder naartoe gewerkt? Ook is voor haar de vraag hoe de scholen weer open moeten te weinig beantwoord. Ze refereert aan halve klassen of niet, mondkapjes of schermen. met bron- en contactonderzoek en quarantaine ben je al wel echt te laat natuurlijk. Dan is de besmetting al geweest. Dus de vraag is hoe doe je dit veilig?

Volgens Slob zijn de meeste maatregelen al wel voorbereid. Veel wordt doorgetrokken van toen we hiervoor open waren. Aanvullende zaken zijn ook door OMT geadviseerd en die pakken we nu ook op, zo stelt hij.

Dat zijn enkele resultaten van de Antwerpse testbus. “Als de kinderen thuis komen verspreiden ze zeer snel het virus binnen het gezin”, zegt Guy Hans, medisch directeur van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA).

Uit de eerste testrondes met de ‘coronatestbus’ van het UZA in Vlaamse scholen situeert het grootste deel van positieven zich bij kinderen tussen 5 en 12 jaar oud. Dat is een opmerkelijke vaststelling. Er waren testrondes in 23 scholen, vooral in het Antwerpse, die tussen 11 december en 25 januari werden uitgevoerd. 6.598 tests werden afgenomen bij 5.328 leerlingen en medewerkers. De tests waren bij 146 leerlingen en negen leerkrachten in achttien verschillende scholen positief voor het coronavirus.

Het grootste deel van de positieven zit dus bij de schoolgaande jongeren tussen 5 en 12. Daar werd vroeger amper getest. De Britse variant werd op 18 januari voor het eerst in een school vastgesteld: in de Olfa school in Edegem. Sindsdien was de variant aanwezig in zeven van de 23 scholen.

Dit noemen de onderzoekers verontrustend, gezien deze variant veel besmettelijker is. “We zien dus duidelijk dat er besmettingen zijn bij zeer jonge kinderen”, zegt medisch directeur Hans. “Ook de mutaties duiken bij hen op. Dit komt nu aan het licht omdat we hen ook meer testen.”

Snelle verspreiding

Tot echte uitbraken kwam het in twee scholen: basisschool De Brem in Zandvliet en de Joodse school Jesode-Hatora Beth-Jacob in Antwerpen. In de andere ging het om geïsoleerde gevallen, maar in sommige wordt nog bijkomend getest.

“We merken dat er bij deze kinderen minder uitgesproken symptomen zijn, maar de besmettelijkheid is wel hoog”, zegt Hans. “Door contact tracing zien we dat het virus zich dan zeer snel verspreidt binnen het gezin en dat de volwassenen er wel ziek van worden. Het is dus belangrijk om te weten dat scholen bronnen van verspreiding zijn. Het is noodzakelijk dat de klaslokalen geregeld worden verlucht en de leerlingen binnen hun bubbel blijven door bijvoorbeeld te lunchen in het klaslokaal. Voor de leerlingen in de derde graad moet mondmaskerplicht toch worden overwogen.”